_10. Urazy w obrębie śródstopia

Ostre złamania kości łódkowatej występują stosunkowo rzadko i są następstwem urazów wysokoenergetycznych ‒ najczęściej wypadków komunikacyjnych. Złamania trzonu kości łódkowatej możemy podzielić na: proste, dwufragmentowe, wielofragmentowe oraz takie, w których dochodzi do zwichnięcia w stawie skokowo-łódkowatym. Ze względu na znaczenie tego stawu dla ruchomości stopy i rolę kości łódkowatej w tworzeniu kolumny przyśrodkowej stopy, wszystkie złamania kości łódkowatej z przemieszczeniem odłamów powinny być leczone operacyjnie. Leczenie zachowawcze zarezerwowane jest jedynie dla nieprzemieszczonych złamań trzonu i niskoenergetycznych złamań awulsyjnych guzowatości, spowodowanych pociąganiem przez ścięgno mięśnia piszczelowego tylnego lub więzadło piętowo-łódkowate podeszwowe (spring ligament).

Złamania przeciążeniowe (powolne, zmęczeniowe) kości łódkowatej stanowią około 10% wszystkich złamań tego typu i występują najczęściej u sportowców wyczynowych. Standardowe radiogramy rzadko pozwalają na postawienie rozpoznania i w diagnostyce najskuteczniejsze jest badanie za pomocą rezonansu magnetycznego (NMR). Złamania te powinny być leczone całkowitym odciążeniem stopy unieruchomionej w opatrunku gipsowym. Coraz częściej w leczeniu złamań przeciążeniowych stosowane jest leczenie operacyjne, jak stabilizacja przezskórna śrubą, co pozwalana powrót do uprawiania sportu w ciągu 4-6 miesięcy.

 

Pojęcie urazu w stawie Lisfranca odnosi się do uszkodzeń obejmujących podstawy kości śródstopia i stawy śródstopno-stępowe. Uszkodzenia te obejmują szerokie spektrum, od czysto więzadłowych aż do złamań kostno-stawowych z towarzyszącymi zwichnięciami kości stępu i śródstopia. Pojęcie urazu w stawie Lisfranca wywodzi się od francuskiego lekarza z epoki napoleońskiej Jaquesa Lisfranca, który opisał sposób amputacji stopy stosowany u jeźdźców po upadku z konia, przy stopie unieruchomionej w strzemieniu siodła. Urazy te są trudne w diagnostyce i pozostają nierozpoznane aż w 70% przypadków, a nieleczone powodują długotrwałą niepełnosprawność pacjentów. Dlatego też każdy urazu stopy, w następstwie którego powstają wybroczyny w okolicy podeszwowej stopy z utrzymującym się obrzękiem musi być traktowany jako uraz w stawie Lisfranca ‒ do czasu, kiedy za pomocą badań dodatkowych nie wykluczy się poważnych uszkodzeń w tej okolicy.